KANAŁ AUGUSTOWSKI
15 czerwca 1823 r. Ignacy Prądzyński przybył do Augustowa, gdzie rozpoczął pracę przy budowie Kanału Augustowskiego. Po wielu latach (1968 r.) Kanał Augustowski został uznany za zabytek I klasy, a potem - za Pomnik Historii na mocy rozporządzenia Prezydenta RP (2007 r.). W skład zespołu zabytkowego wchodzi: 15 śluz (na 18), urządzenia hydrotechniczne, historyczna zabudowa, krajobraz. Śluzą nr 1 jest Dębowo, a nr 15 – Kurzyniec (na granicy polsko – białoruskiej). Kanał jest zaliczany do najcenniejszych zabytków techniki w Polsce. W strefie szlaku wodnego kanału znajdują się ciekawe zabytki historyczne: Sanktuarium Maryjne w Studzienicznej, zespoły osadnicze w Jagłowie i Mogielnicach, dawny hotel ,,Nad Jeziorami” (Dom Wycieczkowy, Hetman) zaprojektowany przez Macieja Nowickiego (współautora centrum ONZ w Nowym Jorku) oraz Stara Poczta w Augustowie.
Kanał Augustowski stanowi cenne źródło natchnienia dla malarzy, filmowców i poetów. Władysław Ślesicki (reżyser, twórca filmów fabularnych i ceniony dokumentalista) w 1962 r. nakręcił film dokumentalny ,,Płyną tratwy'', poświęcony Kanałowi Augustowskiemu. Nagrodzono go Złotym Smokiem Wawelskim na Ogólnopolskim Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie, Złotym Lwem w Wenecji i Buenos Aires. W filmie fabularnym ,,Śpiewy po rosie” kanał stanowi piękne tło wydarzeń. Kanał został upamiętniony w literaturze, gdy poetka Józefa Drozdowska napisała wiersz ,,Na śmierć oryla”.
Kanał Augustowski ma wielką wartość, ponieważ stanowi ważną część otaczającej przyrody, Puszczy Augustowskiej. Możemy podziwiać tu cenne rezerwaty przyrody, np. Brzozowy Grąd, Czerwone Bagno, Perkuć, Starożyn oraz pomniki przyrody. Jest ciekawym szlakiem turystycznym. Mimo upływu czasu i zniszczeń wojennych Kanał Augustowski jest spławny i żeglowny. Wiele materiałów do jego budowy pozyskano w naszym regionie: Augustowie, Białobrzegach, Gorczycy, Starej Wólce, Sztabinie. Pozostaje ważną częścią naszego regionu.
J.